De vreemdelingenproblematiek is een vast thema in Oostende. Op 1 februari opende het CAW een dagcentrum voor transitillegalen. Het CAW doet echter veel meer dan dat. We gingen met Dirk Soenen praten over daklozen, transitillegalen en natuurlijk ook over vrouwen in nood.

Wat betekent CAW?

CAW Middenkust betekent Centrum Algemeen Welzijnswerk en Jeugdzorg. Met Middenkust bedoelen we Oostende en omgeving, dus ook Bredene, Oudenburg, Gistel...

Wat is uw functie binnen het CAW?

Ik ben coördinator van het onthaal- en opvangcentrum. Ik doe ook de begeleiding van het inloopcentrum. Daar vangen we daklozen op.

Waaruit bestaat het CAW?

Het CAW heeft veel verschillende afdelingen. We hebben ambulante en residentiële afdelingen. Bij de ambulante afdelingen komen de mensen zelf naar het bureau omdat ze allerlei problemen hebben. De residentiële afdelingen zijn plaatsen waar mensen wonen. We hebben bijvoorbeeld twee opvangcentra voor vrouwen en twee voor mannen.

De hoofdzetel CAW is in de Sint-Sebastiaansstraat en er is ook een Jongeren Adviescentrum (JAC). Het JAC helpt jongeren en maakt ook brochures en informatiepakketten voor scholen. Hier in de Sint- Sebastiaansstraat hebben we een inloopcentrum. Dat is een plaats waar mensen naartoe kunnen komen om elkaar te ontmoeten. Ze kunnen hier heel goedkoop de was doen. Wij kunnen hen ook iets uitleggen of formulieren helpen invullen.

Dan is er ook het Onthaal Opvangcentrum. Dat is een bureau waar mensen uit Oostende of omgeving langskomen omdat ze dakloos zijn of dakloos zullen worden. Soms zijn er mensen die problemen hebben met hun huisbaas en dan vragen ze of wij nog eens met hem kunnen praten. We proberen dan een oplossing te zoeken zodat ze toch in hun huis kunnen blijven.

Sinds 1 februari hebben we ook een dagcentrum voor transitillegalen geopend. Transitillegalen zijn mensen zonder papieren die hier in Oostende verblijven omdat ze via onze haven naar Engeland willen vluchten. Vroeger kwamen vooral kansarmen en daklozen naar ons centrum, maar de laatste twee jaar krijgen we soms 20 tot 40 transitillegalen per dag over de vloer. Het zaaltje in het inloopcentrum werd veel te klein en er waren soms ook conflicten omdat mensen elkaar niet begrepen. Daarom was het belangrijk om een apart centrum te openen. De bedoeling van het dagcentrum is ervoor te zorgen dat die mensen toch even kunnen rusten, douchen, eten... Voor dit project hebben we van het ministerie geld gekregen, maar dat is slechts voor één jaar. Daarna moeten we een andere oplossing zoeken.

Hoe komen mensen bij het CAW terecht?

Heel wat mensen kennen ons van onze folders of website. Het Sociaal Huis stuurt ook veel mensen door. Jongeren komen vaak naar het JAC via het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding). In het inloopcentrum lopen mensen vrij in en uit. Vaak brengen ze vrienden mee. Mensen die hier komen zijn ook niet verplicht om direct hun probleem te vertellen. Soms komen mensen hier enkele weken koffie drinken, een praatje maken en pas dan vragen ze hulp of vertellen ze wat er scheelt.

Sommige mensen begeleiden we langer dan anderen. Soms brengen we gewoon hun documenten in orde en zorgen we ervoor dat ze terug een inkomen hebben. Ze kunnen dan weer verder. Mensen met zwaardere problemen blijven langer bij ons.

Krijgen jullie vaak te maken met drugs- en alcoholproblemen?

We worden heel vaak geconfronteerd met drugs en alcohol. Wij hebben zelf geen dokter, maar we werken samen met andere gespecialiseerde diensten. Drugsverslaafden kunnen we ook doorsturen naar het ziekenhuis. Drugs of alcohol zijn nooit een alleenstaand probleem. Vaak voelen die mensen zich niet goed of hebben ze al een zwaar leven achter de rug. Je kan niet enkel de verslaving behandelen, maar je moet de totale mens bekijken. Als ze andere problemen in hun leven oplossen, kunnen ze ook gemakkelijker hun verslaving aanpakken.

Hoeveel mensen werken er voor het CAW?

In totaal werken hier meer dan 70 mensen. Naast die vaste medewerkers hebben we ook vrijwilligers. Vooral voor de tijdelijke initiatieven zoeken we vaak mensen. De vrijwilligers werken om beurten een paar uren mee. Voor ons dagcentrum in de Kaaistraat zijn we op zoek naar vrijwilligers die Arabisch spreken omdat er heel wat Noord-Afrikanen langskomen. De vrijwilligers ontvangen de mensen en leggen uit waar men kan douchen, rusten, eten...

Waarom verblijven er in Oostende veel transitillegalen?

Oostende is een havenstad. Veel vluchtelingen komen naar Oostende om later naar Engeland te vluchten. Dit is een moeilijke problematiek in Oostende. Wij krijgen ook vaak kritiek: mensen zijn bang dat we meer illegalen aantrekken door ons open dagcentrum. Dat is niet waar. Die transitillegalen zijn hier al. Zij komen niet naar Oostende voor onze soep. Zij komen naar Oostende of Zeebrugge omdat ze via de haven naar Engeland willen. Wij proberen die mensen een beetje te helpen omdat we vinden dat iedereen recht heeft op een menswaardig leven.

We hebben in het CAW ook een vaste afdeling die gespecialiseerd is in vreemdelingenproblematiek. Dat is het Onthaal Etnisch-culturele Minderheden, het vroegere AKA. Zij hebben een gesprek met de illegalen: ze vragen hen hoe ze hier terecht zijn gekomen en wat hun bedoeling is. Sommige mensen hebben recht op asiel of kunnen een asielaanvraag indienen. Onze medewerkers informeren hen en kijken wat ze voor hen kunnen doen. Het is belangrijk dat de mensen juiste informatie krijgen, want veel illegalen denken dat Engeland het paradijs is, waar alles kan. Soms willen mensen gewoon terug naar hun land omdat ze al zo lang rondzwerven en hun familie missen.

Komen er ook veel vrouwen naar het CAW?

Natuurlijk kunnen vrouwen hier altijd aankloppen met problemen. Sommige vrouwen komen langs omdat er problemen of spanningen in hun relatie zijn. Hun man slaat hen of ze voelen zich onveilig. Dan gaan wij eventueel met die man praten en proberen we samen een oplossing te vinden. Soms lukt dat niet. Als een vrouw echt niet terug naar huis wil of als ze in gevaar verkeert, kan ze bij ons blijven. We hebben twee opvangtehuizen voor vrouwen: één centrum voor alleenstaande vrouwen of vrouwen met één kind en een tehuis voor vrouwen met drie of vier kinderen. Soms worden vrouwen ook doorverwezen naar een vluchthuis.

Wat is het verschil tussen een opvangcentrum en een vluchthuis?

Een opvangcentrum is open. Het adres is bekend en iedereen kan langskomen. Een vluchthuis is op een anoniem adres. Er is enkel een telefoonnummer. Als de echtgenoot heel agressief of gevaarlijk is, kan het belangrijk zijn om de vrouw in zo’n vluchthuis op te vangen.

Bieden jullie psychologische of juridische hulp?

We hebben hier een crisiskamer. Zij praten met de mensen. Ze zoeken niet alleen een oplossing, maar kijken ook wat de oorzaak van het probleem is. Sommige mensen komen vaak in dezelfde situatie terecht, dan is het belangrijk om te kijken hoe ze zoiets in de toekomst kunnen vermijden.

Bedankt Dirk Soenen voor dit interessante gesprek!